Η θερμοπληξία είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες και κυρίως σε περιοχές όπου οι περιβαλλοντικές θερμοκρασίες είναι υψηλές.

Οι συχνότεροι παράγοντες που επηρεάζουν και αυξάνουν σε μεγάλο βαθμό την εμφάνιση θερμοπληξίας είναι τρείς:

1.  Η μεγάλη αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος ( >37˚ C)
2.  Η άπνοια του αέρα
3.  Η υψηλή υγρασία (>50%)

Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι εφοδιασμένος με μηχανισμούς θερμορύθμισης που έχουν ως αποτέλεσμα να διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος ( 36.6˚ C ) καθώς επίσης να αντιδρά και να προσαρμόζεται ο οργανισμός στις αυξήσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.

Οι μηχανισμοί αυτοί είναι:

1. Η εφίδρωση,
2. Η ακτινοβολία θερμαντικού στοιχείου στο περιβάλλον,
3. Η απαγωγή θερμαντικού φορτίου μέσω της κυκλοφορίας του αίματος από τα τριχοειδή αγγεία του δέρματος και
4. Άλλοι μηχανισμοί

Η βασικότερη διαταραχή των θερμορυθμιστικών μηχανισμών του σώματος συμβαίνει όταν η εξωτερική θερμοκρασία υπερβεί τους 37˚ C, οπότε ο οργανισμός εμποδίζεται να εξάγει προς το περιβάλλον θερμαντικό φορτίο, καθόσον με αυτό τον τρόπο θα επιτύγχανε θερμορύθμιση.

Αποτέλεσμα τούτου είναι το θερμαντικό φορτίο να παραμένει εντός του σώματος με σοβαρές πλέον συνέπειες για όλα σχεδόν τα οργανικά συστήματα του ανθρώπου.

Ένα άλλο στοιχείο στο οποίο πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή κατά τη διάρκεια κινδύνου θερμοπληξίας είναι η πλήρης αποχή από τη χρήση αλκοόλ, δεδομένου ότι αυτό, όπως είναι ευνόητο, θα αυξήσει δραματικά την εσωτερική θερμαντική ενέργεια του σώματος. Με αυτό τον τρόπο πολλαπλασιάζονται εξαιρετικά οι πιθανότητες εμφανίσεως θερμοπληξίας.

Οι κλινικές εκδηλώσεις της θερμοπληξίας σχετίζονται με δύο βασικές ανωμαλίες που δημιουργούνται:

1. Η αδυναμία που παρουσιάζει ο οργανισμός να απάγει θερμαντικό φορτίο.

Συνοδό αποτέλεσμα τούτου, πλην των άλλων συνεπειών, είναι το χάσιμο 30% των σωματικών υγρών του σώματος, με συνοδό αποτέλεσμα σοβαρές ηλεκτρολυτικές διαταραχές όπως σοβαρή απώλεια κυρίως Νατρίου και Καλίου, ηλεκτρολύτες οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη διατήρηση του οργανισμού εν ζωή.

2. Από την στιγμή που οι θερμορυθμιστικοί μηχανισμοί αδυνατούν να διατηρήσουν θερμική ισορροπία στο σώμα τότε παρατηρείται μία ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας σώματος η οποία μπορεί να φθάσει (σπάνια) μέχρι και 45˚ C.

Τα συστήματα που επηρεάζονται κυρίως από την θερμοπληξία είναι:

1.  Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (σύγχυση, κατατονία, κώμα)
2.  Το Καρδιαγγειακό σύστημα (έμφραγμα μυοκαρδίου, θρομβώσεις αγγείων, αιμορραγίες, αρρυθμίες πάσης φύσεως, θανατηφόρες αρρυθμίες)
3.  Το ήπαρ (αύξηση ενζύμων, διαταραχές πηκτικότητας, καταστροφές ηπατικού παρεγχύματος, βαριά ηπατική ανεπάρκεια)
4.  Τα νεφρά (νεφρική ανεπάρκεια, σοβαρές διαταραχές των ηλεκτρολυτών και της οξεοβασικής ισορροπίας του οργανισμού)
5.  Οι μηχανισμοί πηκτικότητας του αίματος (αιμορραγίες, μέχρι διάχυτη ενδαγγειακή πήξη)
6.  Ραβδομυόλυση (λύση και καταστροφή του μυϊκού συστήματος)

Τα πλέον ευπρόσβλητα άτομα από την θερμοπληξία είναι τα άτομα σε ανοσοκαταστολή, άτομα με χρόνια νοσήματα και ηλικιακά τα άτομα προχωρημένης ηλικίας.

Η προστασία από την θερμοπληξία βασίζεται κυρίως σε προληπτικά μέτρα.

Σε περίπτωση έστω και ελαφρών συμπτωμάτων θερμοπληξίας θα πρέπει ο άνθρωπος να αναζητά άμεση ιατρική βοήθεια.