ΠΝΙΓΜΟΣ είναι η αθέλητη και σπάνια η ηθελημένη (αυτοκτονία) παραμονή ολοκλήρου του σώματος εμβαπτισμένου εντός υγρού στοιχείου είτε θαλασσινού είτε γλυκού (νερού) πέραν των δυνατοτήτων του σώματος να λειτουργήσει σε αυτές τις συνθήκες.

Κατά τη διάρκεια του πνιγμού, η πρώτη και σημαντικότερη αδυναμία του οργανισμού είναι η μη δυνατότητα αναπνοής ατμοσφαιρικού αέρα με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται, αρχής γενομένης από τις σημαντικές διαταραχές στην ανταλλαγή των αερίων στο επίπεδο του πνεύμονα, φαινόμενο ισοδύναμο με την ασφυξία.

Αποτέλεσμα τελικά, είναι το γεγονός ότι το άτομο στο πνιγμό υφίσταται άμεσα τις συνέπειες βαριάς υποξαιμίας και υπερκαπνίας.

Τι προκαλεί ο πνιγμός – Συνέπειες πνιγμού

Τα οργανικά συστήματα που κυρίως επηρεάζονται στο πνιγμό είναι:

1.  Οι πνεύμονες
2.  Ο εγκέφαλος
3.  Η καρδιά και
4.  Τα νεφρά

Βλάβη στους πνεύμονες

Η πρώτη αντίδραση της αεροφόρου οδού κατά τη διάρκεια του πνιγμού είτε με θαλασσινό είτε με γλυκό νερό είναι αυτόματος λαρυγγόσπασμος ο οποίος προστατεύει αρχικά τις μεγάλες και μικρότερες αεροφόρους οδούς οπότε αν η διάρκεια του πνιγμού είναι σύντομη τότε τα αποτελέσματα από το επεισόδιο γίνονται μικρότερα.

Εάν το επεισόδιο παρατείνεται τότε η υποξαιμία δημιουργεί υποξαιμική εγκεφαλοπάθεια ή/και καρδιακές αρρυθμίες.

Ένα άλλο συχνό συμβάν είναι έμετος και εισρόφηση γαστρικού περιεχομένου κατά τη διάρκεια πνιγμού με αποτέλεσμα βλάβη των αναπνευστικών επιθηλίων και λοιμώξεις.

Η βαρύτερη βλάβη που μπορεί να συμβεί στο άτομο υποκείμενο σε πνιγμό είναι βαρύ σύνδρομο αναπνευστικής ανεπάρκειας (ARDS).

Βλάβη στον εγκέφαλο

Η βλάβη του εγκεφάλου στον πνιγμό είναι οι συνέπειες βαριάς υποξαιμίας η οποία αν παραταθεί προκαλεί καταστροφή των εγκεφαλικών νευρώνων και εγκεφαλικό οίδημα με συνέπεια προοδευτική άνοδο της ενδοκρανιακής πίεσης.

Όλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες στις εγκεφαλικές λειτουργίες οι οποίες μπορεί να φτάσουν μέχρι το κώμα ή/και το θάνατο.

Βλάβη στον καρδιά εξαιτίας πνιγμού

Οι συνέπειες του πνιγμού στο καρδιαγγειακό σύστημα είναι σοβαρές. Η σοβαρότερη βλάβη είναι η παύση της καρδιακής λειτουργίας η οποία προκαλείται από πολυποίκιλες αρρυθμίες, κολπικής είτε κοιλιακής προέλευσης, με σοβαρότερη την κοιλιακή μαρμαρυγή και την εξ αυτής καρδιακή ανακοπή.

Η αιτιολογία όλων των αρρυθμιολογικών διαταραχών και κυρίως της κοιλιακής μαρμαρυγής είναι,

  • η σοβαρή υποξαιμία,
  • η προκαλούμενη αναπνευστική και μεταβολική οξέωση και
  • οι υπερβολικές συγκεντρώσεις κατεχολαμινών

Βλάβη στα νεφρά

Τα νεφρά επηρεάζονται άμεσα από τις βλάβες των πνευμόνων, του καρδιαγγειακού συστήματος και του εγκεφάλου. Στην περίπτωση του πνιγμού, το αρχικό και κυριότερο σύμπτωμα που εμφανίζεται είναι η ολιγουρία ή/και ανουρία λόγω της οξείας σωληναριακής νέκρωσης των νεφρώνων (οξεία καταστροφή των λειτουργικών μονάδων των νεφρών). Η παράταση αυτών των συνεπειών θα οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια.

Αιτιολογία των δυσμενών αυτών εξελίξεων είναι:

  • ή βαριά υποξαιμία και
  • η πτώση της αρτηριακής πίεσης

Άλλες συνέπειες του πνιγμού

  • Ραβδομυόλυση (προοδευτική καταστροφή του μυϊκού συστήματος)
  • Αιμόλυση
  • Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη με συνέπεια σοβαρές αιμορραγίες
  • Σπασμοί κυρίως σε άτομα με επιληψία
  • Κατάγματα στη σπονδυλική στήλη ή το κρανίο. Τα κατάγματα στη σπονδυλική στήλη μπορεί ενίοτε εάν είναι εξαιρετικά σοβαρά να οδηγήσουν σε τετραπληγία
  • Τραύματα του δέρματος, τραύματα στη μέση ακουστική οδό ή/και στους κόλπους του κρανίου μπορεί να οδηγήσουν σε λοιμώξεις. Η εμφάνιση λοιμώξεων μπορεί να έχουν αιτία, όπως είναι φυσικό και από τις βλάβες των άλλων οργανικών συστημάτων, όπως είναι, για παράδειγμα, το αναπνευστικό σύστημα με την εισρόφηση νερού που περιέχει μολυσματικά βακτηρίδια ( κλεμψιέλλες, ψευδομονάδες, λιστέριες, κολοβακτηρίδια ή/και πολλά άλλα μικρόβια).

Αποτελέσματα – Κατηγορίες των θυμάτων πνιγμού μετά την αρχική ανάνηψη

1: Το άτομο είναι σε πλήρη επαφή με το  περιβάλλον

2: Το άτομο είναι συγχυτικό με υπνηλία αλλά σε αφύπνιση

3: Κωματώδεις καταστάσεις όπως:

– Το άτομο είναι σε κωματώδη κατάσταση
– Το άτομο παρουσιάζει σημεία αποφλοίωσης (χάνονται οι φλοιώδεις λειτουργίες του εγκεφάλου
– Το άτομο παρουσιάζει σημεία απεγκεφαλισμού (χάνονται και άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου)
– Το άτομο χωρίς καμία αντίδραση

Περίπου 90% των ασθενών των κατηγοριών 1 και 2 και 50% της κατηγορίας 3 τελικά θα επιζήσουν χωρίς προβλήματα ή αναπηρίες

Αναλόγως της κατηγορίας που ευρίσκεται το θύμα με επιβάρυνση προς τις κατώτερες κατηγορίες, το 10-23% των ατόμων που θα επιζήσουν θα έχουν μόνιμα νευρολογικά προβλήματα.

Τα θύματα πνιγμού τα οποία στερούνται αυτόματης αναπνοής μετά την ανάνηψή τους, στατιστικά είναι κυρίως αυτά τα άτομα όπου θα παρουσιάσουν βαριές νευρολογικές διαταραχές ή θα καταλήξουν.