Παχυσαρκία είναι μια χρόνια νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από την αύξηση του βάρους του σώματος πάνω από τα φυσιολογικά όρια.

Η συνήθης αιτία αυξομειώσεων του βάρους σώματος είναι η αυξομείωση του Λιπώδους Ιστού. Άρα ουσιαστικά, η παχυσαρκία αντανακλά διαφοροποιήσεις που συμβαίνουν στο βάρος του αποθηκευμένου λίπους.


Τα φυσιολογικά όρια του βάρους του ανθρωπίνου σώματος υπολογίζονται κατά τρόπο αναλογιστικό–υπολογιστικό. Τούτο επιτυγχάνεται, κυρίως, με τον προσδιορισμό του Δείκτη της Μάζας του Σώματος (Body Mass Index, BMI).

ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ (BMI)

Ως Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) ορίζεται το πηλίκο του βάρους σώματος σε kg δια του ύψους εκφρασμένο σε m2
BMI=βάρος σώματος σε kg/ύψος m2

Με βάση το BMI, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) της Αμερικής και πλήθος ειδικών ομάδων μελέτης της παχυσαρκίας, κατατάσσουν την παχυσαρκία ως εξής:

Λιποβαρής (Underweight) BMI < 18.5 kg/m2

Φυσιολογικό βάρος (Normal Weight) BMI ≥ 18.5–24.9 kg/m2

Υπέρβαρος (Overweight) BMI ≥ 25.0–29.9 kg/m2

Παχύσαρκος (Obesity) BMI ≥ 30 kg/m2Κατηγορία Ι (Obesity Class I):

  • Κατηγορία Ι (Obesity Class I):
    BMI από 30.0 έως 34.9 kg/m2
  • Κατηγορία ΙΙ (Obesity Class II):
    BMI από 35.0 έως 39,9 kg/m2
  • Κατηγορία ΙΙΙ (Obesity Class III):
    BMI ≥ 40 kg/m2.

Αυτή η κατηγορία ΙΙΙ παχυσαρκίας αναφέρεται, επίσης, ως βαρειά, ακραία η νοσηρή παχυσαρκία (severe, extreme, morbid obesity).

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΕΣΗΣ (WAIST CIRCUMFERENCE)

Για την εκτίμηση της κοιλιακής παχυσαρκίας μετράται η περιφέρεια της μέσης του ατόμου (waist circumference).

Η κοιλιακή παχυσαρκία ονομάζεται, επίσης κεντρική συσσώρευση λίπους ή σπλαχνική ή ανδρική (αρρενωπή) ή παχυσαρκία ανδρικού τύπου (central adiposity, visceral, android, male-type obesity).

Τα άτομα με κοιλιακή παχυσαρκία είναι επιρρεπή σε καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, υπέρταση και δυσλιπιδαιμία.

Η περιφέρεια της μέσης μετρείται με μία εύκαμπτη ταινία (μεζούρα) σε οριζόντιο επίπεδο στο ύψος της λαγονίου ακρολοφίας.

Οι ενήλικοι με BMI από 25 έως 34.9 kg/m2 και περιφέρεια μέσης μεγαλύτερη από 102 cm για τους άνδρες και 88 cm για τις γυναίκες είναι επιρρεπείς να εμφανίσουν υπέρταση, διαβήτη τύπου 2, δυσλιπιδαιμία και στεφανιαία νόσο (CHD).
Σε ασθενείς με BMI ≥ 35 kg/m2, η μέτρηση της περιφέρειας της μέσης είναι ελάχιστα ωφέλιμη καθόσον προσθέτει λίγα στην πρόγνωση που ούτως ή άλλως γίνεται από το BMI. Εξ’ άλλου όλα τα άτομα με αυτό το BMI έχουν ούτως ή αλλιώς μία παθολογική περιφέρεια μέσης.

Ο καθορισμός και η μελέτη του υπέρβαρου ατόμου ή του παχύσαρκου είναι, σήμερα, σημαντικά θέματα για τους ακόλουθους λόγους:

Η παχυσαρκία είναι μία συνήθης ασθένεια με σημαντικούς κινδύνους για τον άνθρωπο. Χωρίς την μελέτη του προβλήματος αυτού, το άτομο αποστερείται από την δυνατότητα αντιδράσεως και αποτελεσματικής αντιμετωπίσεως των κινδύνων υγείας που αντιμετωπίζει.
Η μελέτη του ασθενούς με το BMI, η μέτρηση της περιφέρειας της μέσης και η εκτίμηση των μεγάλων κινδύνων υγείας που υποκρύπτονται, είναι πολύ εύκολες διαδικασίες να γίνουν απο την πλειοψηφία των ιατρών.
Η ελάττωση του σωματικού βάρους συνεπάγεται μία κατευθείαν ελάττωση των κινδύνων που διατρέχει το άτομο.
Ο ασθενής έχει στην διάθεσή του ένα μεγάλο αριθμό αποτελεσματικών ενεργειών με σκοπό την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, όπως είναι οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής του, διατροφικές αλλαγές, φαρμακολογικές δυνατότητες και ενδεχόμενες χειρουργικές επεμβάσεις.

Σήμερα όλοι σχεδόν συμφωνούν, ότι:

Όλοι οι ενήλικες πρέπει να εκτιμώνται περιοδικά για το βάρος τους με βάση την μέτρηση του BMI και την μέτρηση της περιφέρειας της μέσης τους.
Άτομα με BMI ≥ 25 kg/m2 ή περιφέρεια μέσης μεγαλύτερη από 88 cm για τις γυναίκες ή μεγαλύτερη από 102 cm για τους άνδρες, πρέπει να ελέγχονται για καρδιαγγειακές παθήσεις ή άλλες συνυπάρχουσες νοσηρές καταστάσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Ο ιατρός πρέπει να συμβουλεύει όλα τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα να ακολουθήσουν κάποια δίαιτα και να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους με σκοπό την ελάττωση του σωματικού τους βάρους.